Op zaterdag 30 november was de jaarlijkse raku-stookdag van keramiekgroep van woensdagmiddag. Raku stoken is een bakproces waarbij je met zowel vuur als rook speciale effecten creëert in glazuur dat aangebracht is biscuit gebakken keramiekwerkstukken. Delen van het werk waar geen glazuur op is aangebracht kleuren zwart. In delen van het werkstuk waarin wel glazuur is opgebracht zie je vaak prachtig craqueleereffecten.
Wat de effecten van de rakustook precies zijn en hoe het werkstuk er uiteindelijk uit zal zien is niet goed te voorspellen. Daarom is het altijd een verrassing om te zien wat er uit de oven komt en hoe het werkstuk eruit ziet als het afgekoeld is. Wat wel zeker is, is dat zo’n raku-stookdag altijd gezellig is en dat er niet alleen goed gezorgd wordt voor het keramiek, maar ook voor de deelnemers. Koffie, thee én zelfgebakken appeltaart horen erbij, die dag!
Wil je weten wat raku-stook precies is en hoe het was, de 30e? Bekijk dan onderstaand filmpje.
Verslag van de gratis workshops voor onze leden in de herfstvakantie
De workshops: creatief én gezellig!
Van: Han Peusken
We moesten er even iets meer onze best voor doen als leden van Perspectief. Niet even klik-klik op de computer de aanmelding voor een workshop regelen, maar in schaatshouding gaan staan om in De Duinrand onze namen te noteren. Daar hingen in de gang de acht bladen klaar voor de inschrijving. Ons bestuur had namelijk de leden uitgenodigd deel te nemen aan een werkmiddag op 21 of 22 oktober. Op die manier konden we de leegte, die we voelden in al die corona-maanden dat De Duinrand gesloten moest blijven, weer vullen. En ik zag en hoorde dat het goed lukte om flink wat achterstallige kunstvaardigheden weg te werken.
Op donderdagmiddag was er meteen al veel variatie. Martin Heijnen had bedacht dat het naaktmodel warm kon blijven door frequent van pose te wisselen. Dat effect had het ook op de tekenaars, want zij moesten elke nieuwe pose razendsnel schetsen. Gelukkig bleef er nog wat tijd en rust over voor de uitwerking van een schets en de nabespreking door Martin. Inmiddels lag wel het hele atelier bezaaid met grote vol-geschetste vellen papier.
Dora Overmars nam de deelnemers mee naar lucht en zee. Met aquarel deze beide elementen vastleggen lijkt gemakkelijker dan het is. Bij deze vaardigheid moet je het toeval leren sturen. Nat in nat of nat op droog, ze resulteren in verschillende soorten gelaagdheid. Dan zijn adviezen van een kenner belangrijk.
In het atelier ernaast speelden de deelnemers met de gedeeltelijke transparantie van glasverf. Thea Bremer was hier de spelleider en ze moest dat daarna nog blijven tot de oven open mocht.
In lokaal 4 hoefde het eindresultaat niet in de oven na het vormen van wassen beeldjes met een skelet van koperdraad. Die spanning bleef Marja Proper, Marjan Smulders en de deelnemers bespaard. Onze vereniging heeft geen eigen bronsgieter in dienst. De modelleurs waren heel enthousiast en de kortstondigheid van het bestaan als wassen beeldje kon men gelukkig te vlug af zijn door foto’s te maken. Deelnemer Walter Driessen moest wel grinniken toen hij met zijn vieze handen aan de naam Proper dacht. Ze had overigens voor wasbenzine gezorgd. Het viel hem trouwens ook op dat warme handen wel wenselijk zijn bij deze activiteit en die had niet iedereen.
Kennismaking met andere technieken en met andere leden van onze vereniging bleek deze eerste middag de deelnemers al te boeien. Menigeen ging op verrassingstocht. Walter werkte al wel met klei, maar nog nooit met was. Er waren er ook voor wie een techniek helemaal nieuw was. Dat gold ook voor de tweede middag, op vrijdag.
Zo zullen er vast wel schilders zijn die verbaasd waren over hun eerste abstracte schilderij, op vrijdag gemaakt onder leiding van Joke Vink. Dat maakten ze na een half-realistische tussenstap, waarbij de deelnemers elkaar snel en schetsmatig gingen weergeven. Twee schilderijen op een middag: dat was hard werken. Bij de nabespreking leek het meteen op een tentoonstelling met 24 grote stukken tegen en op de 12 ezels.
Een atelier verder wijdde Afke Spaargaren de deelnemers in in de druktechnieken van Werkman, de resultaten heten daarom ook wel werkmandruksels. Grote oplagen van identiek werk levert zijn aanpak niet op. Dat past ook niet bij zijn experimentele werkwijze. De deur stond open, daardoor ontsnapte er een idee en ik pikte het dankbaar op. Met mijn kleindochter ging ik de dag erna thuis druksels maken met plantenbladeren.
Druk, drukker, drukst. Dat gold ook voor de linoleumsnijders bij Maria Heideveld in het volgende atelier. Ik ging de uitdaging aan: lino in meerkleurendruk! Al vanaf mijn vijftiende druk ik mijn nieuwjaarskaartjes, altijd in één kleur. Maria legde uit dat er twee technieken zijn. Bij de ene snijd je uit dezelfde plaat stukjes weg tussen de verschillende drukgangen in. Bij de andere werk je met twee identiek uitgesneden platen, waarna je uit beide later extra stukjes lino weghaalt om ruimte te laten voor de andere kleur. Je moet dan wel ietwat schizofreen kunnen denken, zo merkte een verwoede gutser op toen hij een verkeerd stuk had weggesneden. Nou ja, meerkleurendruk levert verrassende resultaten op, had Maria beloofd. Slechts een of twee van ons konden die middag al de pers halen. Maria bood de anderen aan het werk te voltooien op de maandagavonden dat ze in de Duinrand is. Op deze vrijdag was in atelier 4 wederom het enthousiaste koppel Marja Proper en Marjan Smulders aanwezig. Dit keer om de deelnemers met klei een zelfportret in reliëf te laten maken. Het leverde onverwacht fraaie resultaten op. De handen werden met water en zeep schoon genoeg om tot slot het glas te heffen op deze goede afloop. Die mogelijkheid om de werkzame middag gezellig af te ronden bestond er op beide dagen. Het was een geslaagd initiatief van het bestuur met veel mooie, tastbare resultaten.
Verslag van een enthousiaste opa-schilder, Han Peusken, 8 maart 2020
Een groot schilderij in ruim twee uur
Een groot, mooi schilderij in ruim twee uur maken, dat lukt bijna niet, zou je
zeggen. Of je moet een soort
sneltekenaar zijn. Onder leiding van Fré
Ham lukt dat prima. Na twee en een half uur was er op zondagmiddag 8 maart een
hele dierentuin bij elkaar geschilderd in het atelier van Perspectief. Door een paar grote stappen te nemen, kwamen
de zondagsschilders tot fraaie resultaten.
De eerste stap – en dat is ook meteen de belangrijkste- is dat elk schilderij twee makers had: een oma of opa met een kleinkind. Zij werkten intensief samen en omdat het om grote bladen schilderkarton ging, zaten of stonden ze elkaar niet in de weg. Het gekke is dat er veel overlegd werd zonder te praten. Ja, alle koppels zijn familie van elkaar en zullen elkaar gemakkelijk aanvoelen. Jong en oud lieten hun kwasten spreken. Beeldtaal dus.
De tweede stap is de voorbereiding. Alles stond klaar en de instructie was kort
en krachtig. Met wat voorbeelden erbij en wat tips over het gebruik van
sjabloontjes en rollertjes kon iedereen al snel aan de slag. De eigen verf en
kwasten staan uitgestald en dan kijkt junior met senior naar het grote lege vlak
van het eigen schilderkarton.
De fase van de angst voor het lege blad slaat iedereen over
door het hele oppervlak meteen met mooie vlekken in te kleuren. Dan zie je meteen de eerste verschillen al
ontstaan. Waar het ene duo kiest voor kakelbont, houdt een ander tweetal het duidelijk rustiger.
Stap vier is de komst van het dier. Enkele koppels laten zich een beetje leiden door de toevallige vormen van de gekleurde vlekken. Wie dat wel echt helemaal zou doen, maakt het echte fantasiedier dat in de uitnodiging voor deze workshop genoemd werd. Het gekke is, dat de dieren herkenbaar geschilderd werden als giraffe, kat, haai of tijger en alleen in hun kleuren en detaillering fantasiedieren werden. Kleindochter of kleinzoon trok , samen met opa of oma, de hoofdlijnen van zo’n dier dwars door de gekleurde vlekken heen. Gelukkig reageerde begeleider Fré Ham heel ruimhartig op deze aanpak en misschien was het ook wel haar bedoeling om de schilders niet keurig de randen van de vlekken aan te laten houden bij deze stap vier, het ontstaan van het dier.
Nee, die toevallige vormen van de gekleurde vlekken bleken
niet heilig, want het advies luidde om
alles buiten om de dieren heen, egaal over te schilderen. Op die manier kwamen
de beestjes extra goed tot hun recht. Het was wel een vrijblijvend advies. Zo
was er een tijger die lekker kon blijven wegduiken in zijn gevlekte omgeving. Een paar giraffes kregen zelfs nog als een extraatje
een bloemtapijt aan hun hoeven. Zulke extra’s konden dankzij de sjabloontjes
snel aangebracht worden. En als een
schildertweetal er de voorkeur aan gaf
een bonte verzameling van diersoorten op één blad te plaatsen, kon dat ook een
mooi resultaat opleveren . Na deze laatste schilderfase werd het tijd voor het
slot.
Het opruimen en de presentatie van alle werkstukken met een korte nabespreking daarbij, moesten binnen de geplande twee en een half uur vallen en dat lukte. Ook hierbij was de beeld-taal belangrijker dan het praten. Een schilderij met bijvoorbeeld een grote, griezelige spin spreekt al voldoende voor zich. Applaus is ook een vorm van taal en op die manier bedankten jong plus oud Fré Ham voor de inspirerende middag. Om in de stijl van de fantasiedieren te blijven boden de jonge kunstschilders Annemarijn en Meinou haar tot slot een paashaas van chocola aan.
Een boeiende lezing, wat ook duidelijk te merken was aan het aantal aanwezigen. Maar liefst 33 mensen kwamen vrijdagavond 29 november naar het boeiende verhaal van Karin van Bodegom luisteren.
Wat is kunst? Een vraag waar je lang over kunt discussiëren. Karin maakt gebruik van de definitie van van Dale: “het vermogen om schoonheid te scheppen en emotie op te wekken”. Kijken is op zich al een kunst, dat volgt ook uit de tijd (16 sec.) die een gemiddelde bezoeker aan een museum stilstaat bij een kunstwerk. Tijdens de lezing worden we geprikkeld om langer stil te staan bij een kunstwerk. Wat zie je en wat beroert je. Je hoeft iets niet mooi te vinden, om toch een emotie op te roepen. Dat kan ook angst of boosheid.
Dit gebeurt aan de hand van een geselecteerd aantal beeldelementen: Licht, kleur, vorm, beweging, ruimte en perspectief. Andere elementen kunnen zijn: Vlak, Lijn, Punt, Compositie, Contrast en Toon. Op die manier bekijken we een aantal schilderijen, beelden en installaties van bekende en minder bekende kunstenaars door de eeuwen heen. In een aantal gevallen duidelijk gemaakt met een video. Een levendige discussie ontstaat wanneer we zelf een tweetal kunstwerken moeten beoordelen.
Al met al een zeer geslaagde avond, die voor herhaling vatbaar is. Een goed initiatief van de evenementencommissie. Heel hartelijk dank daarvoor.
Verslag geschreven door Aat Visser; foto’s van Annemieke Jurrjens
Op 1 en 2 augustus en op 8 en 9 augustus j.l. hebben weer twee workshops ‘Durf Abstract’ onder de bezielende leiding van Jaap van der Dussen plaatsgevonden .
Beide workshop waren maximaal bezet.
Na een kennismakingsronde en een introductie maakte Jaap duidelijk wat hij de cursisten wilde laten ervaren. Daarvoor werd een amorfe vorm op tafel gelegd, waar omheen gelopen werd en die aan alle kanten bekeken moest worden. Daarna werd de vorm weggehaald en gingen we aan de slag.
Wat was ervan in je geheugen blijven hangen, welke kleuren ga je gebruiken hoe plaats je die drie-D-vorm in een plat vlak? De uitingen waren verrassend: van een drieluik tot het heel dik op het doek brengen van de verf.
Doordat Jaap vaak met subtiele aanwijzingen / aanpassingen in vorm, compositie en kleur je tot een betere uiting van het werk kon leiden, waren de resultaten aan het einde van de eerste dag zeer verrassend en goed gelukt.
Dag twee bestond meer uit een vrije opdracht, een doek maken op basis van een door jou bewonderde schilder. Hierbij werd het durven echt op de proef werd gesteld. Welk beeld heb je voor ogen, hoe abstraheer je dat, passen de kleuren bij de compositie?
Kortom een workshop naar aanleiding waarvan je met frisse ideeën en met een meer open gedachte jouw volgende kunstwerken kunt maken.
Peter Heemskerk, eindredacteur van ons blad Perspectiviteiten en de nieuwsbrieven, maakt regelmatig foto’s van werk van leden van onze vereniging. Die willen we jullie natuurlijk niet onthouden. Daarom hieronder een kleine selectie van foto’s van Peter: van de kunstfietsroute 2018, van de expositie van de dinsdagmiddag en woensdaggroep en foto’s die hij heeft gemaakt in het etslokaal.
In les 4 van de basiscursus tekenen gingen de cursisten aan de slag met oliepastels. Er waren appels en mandarijnen om te tekenen. En wie klaar was met tekenen, mocht het onderwerp van de tekeningen opeten!
Het gaat hard. Afgelopen vrijdag was alweer de derde les van de basiscursus tekenen. De eerste helft zit er nu dus op. Gelukkig hebben we nog een tweede helft voor de boeg!
In de derde les werkten we met pastelkrijt. Van zachte (van Talens, Rembrandt) tot harde krijtjes (Conté à Paris). Eerst uitproberen mogelijk is met pastelkrijt en dan een ‘echte’ tekening. En tot slot: elkaars resultaat bekijken en bewonderen!
Afke Spaargaren, onze docent, gaf iedereen persoonlijke tips.
